شناخت منابع آلاینده و ارزیابی و مدیریت ریسک در سامانه تأمین آب شرب شهر قائن
در دشت قاین تمامی نیازهای آبی از جمله آب شرب شهر قاین از منابع آب‌زیرزمینی تامین شده و این منابع در معرض آلودگی توسط عوامل انسانی و طبیعی قرار دارند.
به منظور شناسایی تهدیدها و ارزیابی و مدیریت کیفیت منابع آب و ریسک‌ها در زنجیره تأمین آب شرب شهر قائن، پروژه‌های شناسایی منابع آلاینده، طراحی و اجرای شبکه پایش منابع آب‌زیرزمینی، تعیین حریم های کیفی منابع آب و برنامه ایمنی آب (WSP) اجرایی شد. در این مسیر، پس از تشکیل کمیته WSP، چک لیستی از خطرها و رویدادهای مخاطره‌آمیز محتمل در زنجیره تأمین آب شرب شهر قائن تهیه شد. مخاطرات بر اساس نظر کارشناسان در نرم افزار WSP-QA TOOL و استفاده از راهنمای WHO، مورد امتیازدهی (ارزیابی ریسک) قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که مهمترین ریسک‌ها مربوط به مباحث امنیتی و پدافند غیرعامل، کاهش کمیت و کیفیت تأمین آب به دلیل افت سطح آب‌زیرزمینی و شوری آب می‌باشند که با وجود اقدام‌های کنترلی موجود همچنان دارای ریسک بالا بوده و نیاز به تعریف برنامه‌های بهبود / ارتقاء دارند. لذا برنامه بهبود مناسب برای هر یک از این مخاطرات تعریف شد.
اجزای اصلی طرح:
- عملیات میدانی برای مستندسازی و تهیه شناسنامه منابع بالقوه آلاینده منابع آب.
- طراحی شبکه پایش و نمونه‌برداری از 14 منبع آب‌زیرزمینی در دو فصل تر و خشک.
- ارزیابی کیفیت منابع آب و مشخص کردن منشا احتمالی آلودگی.
- تعیین حریمهای کیفی منطقه‌ای و نقطه‌ای منابع آب‌زیرزمینی.
- اجرای روش سیستماتیک WSP برای ارزیابی و مدیریت ریسک در کل زنجیره تامین آب، از حوضه آبریز تا نقطه مصرف.
خروجی‌های کلیدی:
- شوری آب‌زیرزمینی بیشتر تحت تاثیر عوامل طبیعی بوجود آمده و افت سطح آب‌زیرزمینی باعث روند افزایشی آن در چاه‌های شرب بوده است.
- فعالیتهای کشاورزی، صنعتی و مراکز جمعیتی در افزایش غلظت بعضی از مواد سمی و فلزات سنگین مانند نیترات، فسفات، سرب، کادمیوم و بعضی دترجنت‌ها در آب‌زیرزمینی شده است.
- مخاطرات امنیتی و کاهش تأمین آب به دلیل افت سطح آب‌زیرزمینی و شوری طبیعی آب‌زیرزمینی منطقه از مهمترین ریسکهای تامین آب شرب شناسایی شد.
- برنامه‌های بهبود ارتقاء برای مخاطرات با ریسک بالا تعریف و پیشنهاد شد که اجرای آنها باعث کاهش آلودگی آب و هدرفت آب با کیفیت خواهد شد.
|
آثار طرح در سازگاری با کم آبی |
|
|
کاهش برداشت از منابع آب آبی |
|
|
کاهش مصرف آب سبز |
|
|
کاهش مصرف آب آبی |
|
|
کاهش آلودگی آب |
ü |
|
افزایش بهره وری |
ü |
|
کاهش تلفات آب |
ü |
|
نام استان: خراسان جنوبی |
|
محل اجرای طرح: سطح استان خراسان جنوبی |
|
اثر حجمی سالانه (متر مکعب):...... |
|
هزینه اجرای طرح (میلیون ریال): 2000 |
|
بازه زمانی اجرای طرح: 1392 تا 1397 |
|
شرکت سهامی آب منطقه‌ای خراسان جنوبی |
|
مشاور: شرکت آبخیزگسترشرق، مرکز پژوهشی آب و محیط زیست شرق www.eweri.ir |
نام و نام خانوادگی تکمیل کننده فرم: هدی موسی زاده
موقعیت شغلی: مدیر دفتر محیط زیست و کیفیت منابع آب
تاریخ: 5/3/98
گروه: شرب