تأثیر متقابل مواد جاذب رطوبت طبیعی و مصنوعی بر خصوصیات هیدرولیکی خاک

در حال حاضر مهمترین محدودیت در نگهداری و توسعه فضاهای سبز موجود و احداث فضاهای سبز جدید، دسترسی به منابع آبی پایدار می‌باشد. در این راستا، اصطلاح خشک منظرسازی (Xeriscaping) برای فضای سبز شهرها توسط برنامه‌ریزان به دلیل کمبود منابع آب ابداع شده است.

این برنامه که در سال 1981 در گروه آب شهر دنور (ایالات متحده) پایه‌گذاری شده مشتمل بر چنداصل بوده که گزینش گیاهان مناسب و سازگار با مناطق خشک، استفاده از آبیاری نوین، استفاده از خاکپوش،  اصلاح خاک بستر در فضای‌سبز و... اشاره دارد. یکی از روش‌های اصلاح فیزیکی خاک، استفاده از مواد اصلاحگر از جمله مواد جاذب رطوبت می‌باشد. اهداف تحقیق حاضر ارزیابی تأثیر مواد جاذب رطوبت بر روی منحنی مشخصه رطوبتی خاک در آزمایشگاه، بررسی نتایج اعمال مواد جاذب رطوبت منتخب، در مرحله صحرایی بر روی درختان و نهایتا پیشنهاد تیمار مناسب برای خاک های با بافت متفاوت می باشد. پلیمر ابر جاذب سوپر آب A200 در دو سطح استفاده 4 و 6 گرم در کیلوگرم، پرلیت، پامیس، کوددامی وکود کمپوست در دو سطح استفاده 40 و 60 گرم در کیلوگرم با سه نوع بافت خاک رسی و لومی و شنی لومی رسی از سه منطقه اصفهان مخلوط شدند. تحلیل آماری نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین نمونه‌های حاوی مواد جاذب رطوبت با همدیگر و بین آنها و کنترل (شاهد) وجود دارد. نتایج نشان داد که کاربرد مواد جاذب رطوبت آب قابل استفاده در خاک های با بافت مختلف را بین  6/1 تا 3/3 برابر خاک شاهد افزایش می دهد. 

خروجی های کلیدی:

همانگونه که قبلا اشاره شد منظر سازی خشک شامل 7 اصل است که دو مورد از مهمترین آنها کاربرد مواد اصلاحگر خاک و ایجاد مالچ روی سطح خاک فضای سبز است. در این طرح بصورت دقیق طی اجرای چند هزار تست در آزمایشگاه و پس از ترسیم منحنی مشخصه رطوبتی برای تمام تیمارها در هر بافت خاک و بعد از آنالیز آماری توسط نرم افزار SAS مؤثرترین تیمارها انتخاب شد. به عبارت بهتر ترکیب و یا ترکیباتی انتخاب شد که بیشترین تأثیر را بر روی منحنی مشخصه رطوبتی خاک داشتند تا در فاز صحرایی نتیجه تأثیر آنها بر درختان معلوم شود و بقیه تیمارها در همین مرحله متوقف شده و دیگر وارد فاز صحرایی نشدند. بعد از انتخاب این ترکیبات برای هر محل به صورت جداگانه، مرحله آزمایشات صحرایی با ایجاد چالکود و سپس اندازه گیری شاخصهای رشد گیاه در طی فصول رشد (بهار، تابستان و پاییز) سالهای 1388 و 1389 به اجرا در آمد. مهمترین دستاورد این طرح ارائه جدول طرح اجرایی با توجه به بافت خاک و مقدار مصرف مواد جاذب برای حفظ رطوبت خاک است. بدین ترتیب زنده مانی درختان فضای سبز در شرایط کم آبی می تواند تضمین شود.

در مورد کاربرد مالچ فقط به ذکر این نکته اکتفا می شود که ماچ سنگی و مالچ خرده چوب قادر هستند بین 50 تا 87 درصد در مقایسه با پوشش چمن، مصرف آب فضای سبز را کاهش دهند که در صورت لزوم نتایج آن بصورت مکتوب ارائه می گردد.

نام و نام خانوادگی تکمیل کننده فرم:جهانگیر عابدی کوپایی

موقعیت شغلی: استاد تمام دانشگاه  صنعتی اصفهان

تاریخ:    17/3/139