فضای سبز اقتصادی و سازگار با کم آبی (درس آموخته¬های جایگزینی کاشت چمن با گیاه آلوئه ورا در جزیره قشم)

علیرغم مصرف بالای آب در چمن و مشکلات کم آبی در اکثر نقاط کشور، کشت این گیاه  به منظور پوشش فضای سبز شهری سالیان طولانی است که توسط شهرداری ها و سازمان های زیر نظر آنها ادامه می یابد و استفاده اقتصادی نیز ندارد.

در چنین شرایطی تغییر پوشش گیاهی و استفاده از محصولات جایگزین با مصرف کمتر و نیز حتی سازگار بودن با آب های نامتعارف و غیرشیرین کاملا ضروری به نظر میرسد. در این راستا گیاه آلوئه ورا با داشتن شرایط مورد نظر و همچینین ارزش اقتصادی بالا و ارتقای اشتغال پیشنهاد می‌شود. این گیاه در مقایسه با چمن و در شرایط آبیاری با آب شیرین 60 درصد صرفه جویی آب دارد.آلوئه ورا علاوه بر مقاومت به خشکی نسبت به شوری نیز مقاوم است به طوریکه با منابع آب نامتعارف نیز آبیاری میشود و تا شوری 12000 پی پی ام اثر معنی داری روی عمکرد آن ندارد. با این شرایط اگر آب شیرین و آب دریا با شوری حدود 10000 پی پی ام باشد با 80 درصد آب شیرین و 20 درصد آب دریا میتوانیم 10 درصد دیگر به 60 درصد صرفه جویی حالت قبل اضافه کرده و در نتیجه با استفاده از آب نامتعارف میزان صرفه جویی را به 70 درصد نسبت به الگوی کشت چمن رساند.

اجزای اصلی طرح:

با توجه به رایزنی های انجام شده در پارک زیست فناوری خلیج فارس طرحی پایلوت و در حدود یک هکتار طی قرارداد تحویل گرفته شد. در این پایلوت فضای سبز از چمن به آلوئه ورا تغییر داده شد و در کنار مدیریت آب و خاک و مدیریت زراعی، تلاش گردید یک الگوی کم آبی در توسعه فضای سبز برای مناطقی که شرایط اقلیمی همانند قشم (مناطق خشک و نیمه خشک که راهکاری برای کم ابی ندارند) ارائه شود. اکنون محققین پایلوت در حال فراوری این محصول (و همچنین سایر محصولات مشابه) و بازاریابی در جوامع محله برای توسعه کشت این گیاه در کل جزیره است.

خروجی های کلیدی:

• افزایش 60 تا 70 درصدی صرفه جویی در آب به ترتیب تحت شرایط آبیاری با آب شیرین و آب نامتعارف در مقایسه با آبیاری چمن.
• ارزش اقتصادی قابل ملاحظه محصول پیشنهادی در مقایسه با مصرف کنندگی صرف گیاه چمن.
• ایجاد فضای اشتغال در ارتباط با برداشت، فراوری، بسته‌بندی و فروش محصول آلوئه‌ورا.

نام و نام خانوادگی تکمیل کننده فرم: محمدرضا فرزانه، شرکت طراحان انرژی سبز

موقعیت شغلی: عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست، سازمان حفاظت از محیط‌زیست

تاریخ:16/3/1398